Yunan Megan kentinden göç eden Byzas isimli kral ve halkının yerleşimi ile İstanbul şehri kurulur. Şehrin ilk ismi Byzantium'dur.

194 yılında Roma İmparatorluğu ve Pescennius Niger arasında bir savaş yaşanır ve Roma ordusu galip taraf olur. Yenilen kral, Byzantion'a sığınır.

Roma İmparatoru olan Septimus Severus bu olayın üzerine şehri kuşatır ve iki yılın sonunda şehri ele geçirir. Şehir yakılıp yağmalanır. Bu olaylar sırasında yerleşim yerinin surları da çok büyük hasar görmüştür.

Roma İmparatorluğu, yerle yeksan ettiği surları yeniden ayağa kaldırırken kendi mimari kültürüne göre baştan inşa eder. Yeniden inşa edilirken ileri alınan kara surları Çemberlitaş'ın yakınından geçer ve bugünkü Sokullu Mehmet Paşa camiinin olduğu yerin Doğu kısmına kadar gelir.

İstanbul, Gotlar tarafından işgal edildi.

İstanbul, Nikomedyalılar tarafından işgal edildi.

Hrisopolis Muharebesi, Hrisopolis (bugünkü Üsküdar)'in Kalkedon (bugünkü Kadıköy) yakınlarında, iki Roma imparatoru I. Konstantin ve Licinius arasında 18 Eylül 324'te çıkmıştır.

Roma İmparatoru Constantine, 324 yılında, Roma Devletinin başkentini daha güvenli olan Byzantium'a taşımaya karar verir. 330 yılında şehir, yedi tepe üzerinde yenilenmiş olarak Konstantin adıyla başkent olarak açılır.

Ordu, senato, hazine vb tüm önemli kurumlar buraya taşınır. Bu tarihte şehrin imarı henüz tamamlanmamıştır. Tıpkı antik Roma gibi 7 tepeli olması ve şehrin siluetinin kartala (Roma'nın simgesi) benzemesi de bu tercihte mistik bir rol oynamıştır.

İstanbul'un başkent olarak yeniden inşaası sırasında 330 yılında yapımına başlanmış ve Büyük Konstantin'in oğlun Konstantinius tarafından 360 senesinde Megale Ekklesia (Büyük Kilise) adıyla açılmıştır.

Üstü ahşap çatı ile örtülü, uzunluğuna gelişen (bazilikal) planlı birinci yapı, İmparator Arkadios'un (395–408) karısı İmparatoriçe Eudoksia ile İstanbul Patriği İoannes Chrysostomos arasında çıkan anlaşmazlıklar nedeniyle, patriğin sürgüne gönderilmesi üzerine 20 Haziran 404 tarihinde çıkan halk ayaklanması sonucunda yakılıp yıkılmıştır.
(Bugün patriğin mozaik tasviri, Ayasofya'nın kuzey tymphanon duvarında görülebilmektedir.)

Günümüzde ilk kiliseye ait herhangi bir kalıntı bulunmamakla birlikte, müze deposunda bulunan Megale Ekklesia damgalı tuğlaların bu yapıya ait olduğu düşünülmektedir.

381'de İmparator I.Theodosius'un topladığı ve hiçbir Romalı temsilcinin çağrılmadığı İstanbul Konsili'nde Roma'dan sonra ikinci yetkili merciin İstanbul olduğu ilan edildi.

İstanbul Konsili'nin disiplin ve hiyerarşi konularındaki kararları Katolikler'ce asla teyit edilmemiştir. Konsilin üçüncü kanonunda yer alan, "Yeni Roma olarak İstanbul piskoposluğu Roma'dan sonra gelmektedir" maddesi Romalı yetkililerce şiddetle eleştirilmiştir. Bu konsilden itibaren Trakya metropolitleri üzerinde egemen olan Heraklia piskoposluğu önemini iyice kaybederek yerini İstanbul'a bırakmıştır.

İmparator Theodosius, Got'lar tarafından öldürüldü. Ölümünden önce devleti iki oğlu arasında paylaştırdı ve Roma Devleti ikiye ayrıldı.

• Batı Roma Devletinin başkenti Roma, İmparatoru Honorius oldu.
• Doğu Roma Devletinin başkenti Konstantinopol yani İstanbul ve İmparatoru Arcadius oldu.

İkinci Kilise, İmparator II. Theodosios (408-450) tarafından 415 yılında yeniden inşa ettirilmiştir.

Bu yapının, beş nefli, ahşap çatı ile örtülü ve anıtsal bir girişe sahip bazilikal planda olduğu bilinmektedir. Kilise, İmparator Justinianos'un (527–565) 5. saltanat yılında, aristokrat kesimi temsil eden maviler ile esnaf ve tüccar kesimi temsil eden yeşillerin İmparatorluğa karşı birleşmesi sonucunda çıkan ve tarihte "Nika İsyanı" olarak geçen, büyük halk ayaklanması sırasında 13 Ocak 532 yılında yıkılmıştır.

1935 yılında İstanbul Alman Arkeoloji Enstitüsü'nün A. M. Scheinder başkanlığında yapılan kazılarda, bugünkü zeminin yaklaşık 2.00 m altında görülebilen II. yapının Propylon'una (anıtsal giriş kapısı) ait basamaklar, sütun kaideleri ve On İki Havari'yi temsil eden kuzu kabartmaları ile süslü friz parçaları bulunmuştur. Ayrıca anıtsal girişe ait diğer mimari parçalar ise batı kısımdaki bahçede görülebilmektedir.

Kalkedon (Kadıköy) Kurultayı, Papa'nın çağrısıyla toplanıp kutsal üçleme öğretisinin Papa Büyük Leon'un saptadığı biçimiyle benimseyip "monofizist" biçimini reddetti.

Roma'nın karşı çıkmasına rağmen İstanbul ve Kudüs de dinî merkez olarak kabul edilmiş, bu merkezlerin piskoposlarının kilisedeki konumları belirlenmiştir. Piskoposluk sıralaması Kadıköy Konsili'nde şöyle tesbit edilmiştir: Roma, İstanbul, İskenderiye, Antakya, Kudüs.
Böylece kilisede "pentarşi" diye adlandırılan beşli yönetim anlayışı ortaya çıkmıştır.
Aynı zamanda Kadıköy Konsili'nde Roma, Aziz Petrus ve Aziz Pavlus gibi havârilerin vatanı olduğu için öncelikli kutsal şehir sayılmış ve Roma başpiskoposu (papa) Aziz Petrus'un halefi kabul edilmiş, söz konusu tartışma, konsil kararlarının papalık tarafından onaylanması ile yürürlüğe girebileceği şeklindeki genel kilise kabulü ile sona ermiştir. Roma piskoposu olan papa XI. yüzyıla kadar bütün Hıristiyanlığın en yüce şahsiyeti kabul edilmiştir.
Bu yüzyıldan itibaren meydana gelen bölünmede, Doğu Ortodoks kilisesi papanın evrensel otoritesini reddetmiş, böylece papa sadece Roma Latin Katolik kilisesinin başını temsil etmeye başlamıştır.

Nika ayaklanması, Doğu Roma (Bizans) İmparatoru 1.Jüstinyen döneminde Hipodrom'da meydana gelen ve 30.000 kişinin katledilmesiyle son bulan isyandır. İstanbul tarihinin en kanlı olaylarından birisidir.

Ocak 532 yılında Konstantinopolis halkı, araba yarışları için hipodromda toplanmaya başlamıştı. Yarışın bu ilk gününde İmparator ile halk temsilcileri arasında bir görüşme olacaktı. Maviler ve Yeşiller, o dönemin politik taraftar grupları idi. Şehir milislerinin de kaynağı olan bu gruplar, farklı takımları tuttukları gibi farklı çevreleri temsil ederlerdi.

• Yeşiller, zanaatkârları ve tüccarları yani şehirlileri;
• Maviler ise çiftçileri ve toprak sahiplerini yani köylüleri temsil ederlerdi.

Maviler hipodromda, imparatorluk locasının sağında yani gölgelik kısımda; yeşiller ise sol tarafta otururlardı. Nika, "zafer" demektir.

Günümüz Ayasofya'sı İmparator Justinianos (527-565) tarafından dönemin iki önemli mimarı olan Miletos'lu (Milet) İsidoros ile Tralles'li (Aydın) Anthemios'a yaptırılmıştır.

Tarihçi Prokopios'un aktardığına göre, 23 Şubat 532 yılında başlayan inşa, 5 yıl gibi kısa bir sürede tamamlanmış ve kilise 27 Aralık 537 tarihinde Aziz İstepan Bayramı'nda törenle ibadete açılmıştır. Kaynaklarda, Ayasofya'nın açılış günü İmparator Justinianos'un, mabedin içine girip, "Tanrım bana böyle bir ibadet yeri yapabilme fırsatı sağladığın için şükürler olsun" dedikten sonra, Kudüs'teki Hz. Süleyman Mabedi'ni kastederek "Ey Süleyman seni geçtim" diye bağırdığı geçer.

Ayasofya Doğu Roma Döneminde İmparatorluk Kilisesi olması nedeniyle İmparatorların taç giyme merasimlerinin yapıldığı mekândı. Bu sebeple Ayasofya'da ana mekanın (naos) sağında bulunan, renkli taşlardan yuvarlak ve geçmeli desenli yer döşemesi (omphalion), Doğu Roma İmparatorlarının taç giydiği bölümdür.

IV. Haçlı Seferi sırasında İstanbul Latinler tarafından 1204- 1261 yılları arasında işgal edilmiş, bu dönemde gerek kent, gerekse Ayasofya yağmalanmıştır. 1261 yılında Doğu Roma kenti tekrar ele geçirdiğinde, Ayasofya'nın oldukça harap durumda olduğu bilinmektedir.

Avarların İstanbul'u birinci kez kuşatması.

Avarlar, Sasaniler ile birlikte İstanbul'u ikinci kez kuşattı. Ağır kayıplar sonucunda gerileme dönemine girdi.

Emevi Devleti'nin İstanbul kuşatması

Müslüman Emeviler, İstanbul'u kuşattı. Arapların İstanbul Kuşatması'na karşı Bulgarlar Bizans'a yardım etti.

Müslüman Abbasiler, İstanbul'u kuşattı.

Tuna Bulgarları, İstanbul'u kuşattı.

İstanbul patriği olan liberal eğilimli Ignatius'un devrilerek yerine Latin kültüründen nefret eden Photius'un getirilmesi Roma'nın asla hazmedemediği bir hadise oldu. Öte yandan Photius'un laik kökenli olması da Roma'yı rahatsız etmiştir.

DOĞU LATİNLER
Dördüncü Haçlı Seferi'nde Konstantinopolis, Latin Haçlı Ordusu tarafından ele geçirilip yağmalandı ve kısa süre sonra yıkılacak olan Doğu Latin İmparatorluğu kuruldu.

Katolikler, İstanbul'u işgal etti. 12 Nisan 1204'te İstanbul'a giren Latinler, şehri tam 3 gün boyunca yağmaladılar. Yalnız bu sıradan bir yağma değildi. Çünkü burada bir Katolik İmparatorluğu kurulacak ve yaklaşık 57 yıl sürecekti. Tam 900 yıllık tarihi birikim resmen kurutulacak, Roma'nın tüm hazinesi boşaltılacaktı… Kiliseler, kütüphaneler, hamamlar, senato binaları ve saraylar çökme noktasına gelecek; zaten birçok mimari yapı da çökecekti. Aya Sofya'nın içindeki işlemelerden Tunç Boğa heykeline, Çemberlitaş'ın üstündeki haçtan Hipodrom'daki heykellere kadar her türlü altın ve metal eritilip ya paraya çevrilecek ya da İtalya'ya yollanacaktı… İlk üç günde sayısız kadına tecavüz edilirken, erkekler öldürülmüş yahut köle edilmişti… Çok sayıda insan, pazarlarda satılmıştı. İnsanlar evlerinden edilirken ellerindeki her şey de alınıyordu… Kısacası hem İstanbul tarihinin hem insanlık tarihinin en acımasız ve utanç verici yarım asrı, bu 3 günle başlamış oluyordu…

İstanbul, Osmanlılar tarafından ilk kez kuşatıldı.

Bizans'a gözdağı vermek için yapılan ve yedi ay süren kuşatma sonunda Bizanslılardan bazı imtiyazlar elde edildi. Bizans İmparatoru V.Yuanis'in ölümü üzerine, Yıldırım Bayezid'in elinde rehine olarak bulunan oğlunun II.Manuel Paleologos, Bursa'dan İstanbul'a kaçması ve Bizans tahtına oturması sağlandı.

Yıldırım Bayezid, uzun süre abluka altında tuttuğu İstanbul'u ikinci kez kuşattı. Kış mevsiminin yaklaşması üzerine kuşatmaya son verildi.

İstanbul'un fethi için zorunlu olduğu tespit edilen tahkimlerden birisi olan Anadolu Hisarı, Göksu Deresi ağzına inşa edildi.
Karadeniz Boğazı girişindeki Şile ele geçirildi.

Yıldırım Beyazıd Han, İstanbul'u 3.ncü kere kuşattı.

Bizans İmparatoru II.Manuel Paleologos, Türklere karşı yeni bir Haçlı seferi hazırlamak amacıyla İtalya, Fransa ve İngiltere'ye gitti.
Bunun üzerine İstanbul dördüncü kez kuşatıldı. 1400 yılında, Timur'un Anadolu'ya girmesi üzerine kuşatma kaldırıldı.

Musa Çelebi, Rumeli'de Osmanlı hükümdarlığını ilan etti.

Musa Çelebi'nin, Bizans İmparatoru Manuel'e bir elçi göndererek 1402'den beri ödenmemiş vergileri istedi.
Bunun üzerine Bizans ile Emir Süleyman Çelebi zamanında imzalanan antlaşma bozuldu.

Mehmet Çelebi ile Bizans imparatoru arasında ittifak antlaşması imzalandı.
İmparator, Mehmet Çelebi kuvvetlerini İstanbul Boğazı'ndan Rumeli'ye geçirmeyi taahhüt etti.

İstanbul'u kuşatan Musa Çelebi, Mehmet Çelebi'nin Rumeli'ye geçmesi üzerine kuşatmayı kaldırdı.
Simavna Kadısı'nın oğlu Şeyh Bedrettin kadıaskerliğe tayin edildi.

Osmanlı Devleti, İstanbul'u 6ncı kere kuşattı.

İstanbul surlarının Yedikule kısmında iki yeni sur ve kulelerin inşaatı tamamlandı.

Hz. Muhammed(sav)'in ordusunda sancaktar olan ve İstanbul'un muhasarası sırasında şehit düşen Hz. Eyyub Ensari'nin kabri... İstanbul'un fethinden sonra bulunarak... üzerine türbe ve cami inşa edildi.

Bursa'daki Ermeniler'in dini lideri (Episkoposu) olan Hovakim, İstanbul'un fethinden sonra Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmet'in fermanıyla, beraberindeki cemaatiyle birlikte 1461 yılında İstanbul'a getirtildi.

Aynı yıl mevcut Rum Patrikliği'nin yanına bir de Ermeni Patrikliği kuruldu ve Hovakim de ilk Ermeni Patriği olarak atandı.

Hovakim 1461'de başlayarak 1478 yılına kadar İstanbul Ermeni Patriği olarak görev yaptı.

İstanbul'da Fatih Külliyesi inşa edildi.

Fatih Camii inşaatı tamamlandı.

Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan Topkapı Sarayı çevresindeki Çinili Köşk inşaatı bitti.

Murat Paşa tarafından yaptırılan İstanbul Aksaray'daki Murat Paşa Camii ve külliyesi inşaatı tamamlandı.

Sadrazam Mahmut Paşa tarafından yaptırılan İstanbul Mahmutpaşa semtindeki Mahmut Paşa Camii ve külliyesinin yapımı tamamlandı.

II.(Fatih Sultan) Mehmed, ilk altın parayı darbettirdi.

İstanbul Beyazıt'ta şimdiki üniversite binasının bulunduğu yerdeki Eski Saray'ın yapımı tamamlandı.

Fatih Sultan Mehmet, Venedikten bir ressam gönderilmesini istedi. Seçilen İtalyan ressam Gentile Bellini İstanbul'a geldi.

Osmanlı Devleti'nde adalet işlerine bakan kazaskerlik makamı, Anadolu ve Rumeli kazaskerliği adıyla ikiye ayrıldı.

İstanbul'daki Davut Paşa Külliyesinin yapımı tamamlandı.

İstanbul Yedikule'deki Studios Manastırı'nın bir parçası olan Ayios loannes Prodromos (Vaftizci Yahya) Kilisesi, kiliseden camiye çevrilerek İmrahor Camii adıyla ibadete açıldı.

İstanbul'daki büyük şiddetli depremde birçok ev yıkıldı.

II.Bayezid'in hazinedarbaşısı tarafından İstanbul Divanyolu'nda yaptırılan Firuzağa Camii inşaatı tamamlandı.

İstanbul Tünel'de Galip Dede Dergâhı olarak da anılan Galata Mevlevihanesi inşaatı bitti.

Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk matbaası daha 1493 yılında, İbrahim Müteferrika'dan 234 yıl önce, İspanyol göçmeni David ve Samuel İbn Nahmias Kardeşler tarafından kuruldu. İlk kitap, Yakup ben Asher'in Arba'ah Turim eseri 13 Aralık 1493'te basıldı.
İtalik hurufatı, sayfa düzeni, folyo işaretleme tekniği, metin başının büyük harfle belirtilmesi gibi yenilikleri matbaa sanatına kazandıranlar da 1530'da İtalya yolu ile İstanbul'a gelip yerleşen Sonsino ailesidir

İlk Rus elçisi İstanbul'a geldi. Ancak Mihail Pleçsef adındaki bu elçi, "görgü kurallarını bilmeyen kaba bir adam" olduğu gerekçesiyle padişah tarafından kabul edilmeden ülkesine geri gönderildi.

1501 yılında temeli atılan Bayezid Camii'nin yapımı tamamlandı.

İstanbul'da deprem: "Küçük Kıyamet" adı verilen deprem sonunda İstanbul yerle bir oldu. Anadolu ve Rumeli'den getirilen seksen bin kişiyle yeniden inşa edildi.

Kanunî Sultan Süleyman'ın babası Sultan Selim adına İstanbul Fatih semtinde yaptırdığı Sultan Selim Camii ve türbesinin inşaatı tamamlandı.

İstanbul'da kahve içilmeye başlandı.

İstanbul'da büyük bir sel felaketi yaşandı.

Bir hafta süren İstanbul yangınında binlerce ev yandı; bir çok tarihi eser ve belge yok oldu.

Ayasofya Camii'ne iki minare daha ilave edildi.

Kandil akşamlarında cami minarelerinde ışıklandırma yapılması kararı uygulanmaya başladı.

İngiliz tüccarının ödeyeceği gümrük resminin %3'e indirileceğinin ahidnameye dercedildi.

(İstanbul/Türkiye). İstanbul’un tepelerinden birine, Osmanlı padişahlarından 1. Ahmet tarafından, Sedefkar Mehmet Ağa’ya inşa ettirilmiş bu cami, sanki oturduğu tepeden bütün İstanbul’u seyreder gibidir! Kocaman kubbesi ve tam 260 penceresi ile muhteşem görünür! Duvarları masmavi çinilerle kaplıdır ve görenlerin nefesini kesecek güzelliktedir

Veraset usülünün değiştirilmesi sonucu I.Ahmet'in yerine, hanedanın en yaşlı mensubu olarak kardeşi I.Mustafa tahta çıktı.

II. Osman 13 yaşında iken, amcası Sultan I.Mustafa'nın tahttan indirilmesi üzerine tahta çıktı.

İstanbul Haliç ve ardından 16 gün sonra İstanbul Boğazı dondu.

2.Osman'ın katledilmesi üzerine 1.Mustafa tekrar tahta çıktı.

Amcası Mustafa Han'ın fetva ile tahttan indirilmesi üzerine, henüz on bir yaşında iken 10 Eylül 1623'te Osmanlı tahtına çıktı.

Cizvitler tarafından, İstanbul'da "Saint Georges" Fransız okulu kuruldu.

Cizvitler tarafından, İstanbul'da St. Louis Dil Oğlanlar Mektebi kuruldu.

İstanbul'da çıkan büyük yangında şehrin beşte biri kül oldu.

Büyük İstanbul yangını: Balat'taki mum imalathanelerinin birinde çıkan yangın Balat, Fener, Sultanselim semtlerine kadar yayılmış, ancak Çukurbostan'da söndürülebilmiştir.

Büyük İstanbul yangını.

İstanbul büyük bir depremle sallandı.

Büyükannesi Kösem Sultan'a bağlı devlet adamlarının darbesi ile 1648 yılında henüz 7 yaşında iken tahta çıktı.

İstanbul'da büyük yangın.

Yeni Cami külliyesinin bir parçası olarak yapılan Mısır Çarşısı inşaatı tamamlandı.

Yeni Saray da denen Topkapı Sarayı, bir cariye tarafından kundaklanarak yakıldı. Sarayın büyük bölümü yandı. Yakalanan cariye boğdurularak idam edildi.

Köprülü Fazıl Ahmet Paşa tarafından yaptırılan Köprülü külliyesi inşaatı tamamlandı.

Darbe sonucu tahta çıkmıştır.

Eyüp yangını.

Mısırçarşısı yangını.

Büyük İstanbul yangını.

İstanbul Bedesten'de çıkan yangında, Sipahiler Çarşısı, Bitpazarı ve Mercan Çarşısı tamamen yandı.

İstanbul Boğazı Anadolu yakasında, Amcazade Hüseyin Paşa adına, Amcazade Hüseyin Paşa Yalısı yapıldı.

Edirne Vak'ası isyanı ile tahtta çıkmıştır.

Kasımpaşa'daki Tersane-i Amire'de gemi kalafatlanırken ihmal yüzünden kereste depolarının yanması sonucu olay yerine giden Padişah, Kaptan-ı Derya Abdullah Paşa'yı bu olayın sorumlusu kabul edip ibret olsun diye hemen idam ettirdi.

Sadrazam Çorlulu Ali Paşa Camii'nin yapımı tamamlanıp ibadete açıldı.

İstanbul Eyüp'te çıkan yangında, İskele civarı yalılarıyla Eyüp Çarşısı tamamen yandı.

Üsküdar'da Yeni Valide Camii'nin yapımına başlandı. Bu camiyi yaptıran, IV. Mehmet'in eşi Emetullah Rabia Gülnûş Sultan'dır. Kendisi'de, caminin yanında çok güzel bir yapı olan bir açık türbede yatmaktadır.

İstanbul'da 3 dakika süren büyük bir deprem oldu.

İstanbul Cibali'de çıkan ve şiddetli poyrazın etkisiyle gittikçe yayılan yangın, 27 saat içinde şehrin büyük bölümünü kül etti.

İstanbul Gedikpaşa yangınında Kumkapı'dan surlara kadar birçok güzel saray ve konak tamamen yandı.

1718'de Avusturya ve müttefiki Venedik ile imzalanan Pasarofça Antlaşması'yla başlayan, Nevşehirli Damad İbrahim Paşa'nın uzun sadaret dönemini içerisine alan ve 1730'da Patrona Halil İsyanı ile son bulan bu dönem Batı ile siyasi, ekonomik ve kültürel ilişkilerin geliştiği, zevk, eğlence, barış, yenileşme ve sivil reformların gerçekleştiği dönemdir. Osmanlı kroniklerinde Lale Devri adında bir dönem tanımlaması bulunmamakla birlikte, bu ifadeyi ilk defa Yahya Kemal Beyatlı kullandı. 1913 yılında ise tarihçi Ahmed Refik Altınay tarafından 1913 yılında İkdam Gazetesi'nde yayımlanan makalesinin ardından kullanımı yaygınlık kazandı.

Ancak bu zevk ve sefa döneminde artan giderler ve toplumda başlayan ahlaki değerler çok geçmeden tartışmalara neden oldu. Askeri reformlardan endişe duyan yeniçeriler de memnun olmayan halkı destekliyordu; zira boş vakitlerinde ticaretle uğraşan yeniçeriler gibi küçük zanaatkârlar da son konulan vergilerden memnun değillerdi. Merkezdeki hoşnutsuzluğa taşradaki asayişsizlik sonucu İstanbul'a yönelik göçler, artan işsizlik ve esnafın karşılaştığı zorluklar da eklendi. Önemli devlet mevkilerine sadrazam ve şeyh-ül İslam yakınlarının getirilerek bazı kişilerin önlerinin tıkanması içten içe iktidar kavgalarına yol açmaktaydı.

Özellikle sadrazamın akrabalarından oluşan bir ekip kurmuş olması ve bunların önemli görevlere getirilmesi en çok tepki çeken konuyu oluşturuyordu. Sonuç itibariyle, Patrona Halil önderliğinde bir ayaklanma patlak verdi. Patrona Halil İsyanı olarak bilinen bu ayaklanma sırasında damadı İbrahim Paşa'yı feda eden III. Ahmed asilerin isteği üzerine tahtı da yeğeni 1. Mahmud'a vermek zorunda kaldı. Böylelikle Lale Devri son buldu.

Kuleli Bahçe Camii'nin yapımı sona erdi.

İstanbul Balat'taki yangında yüzlerce ev yandı.

İstanbul Kız Kulesi'ne ilk defa olarak bir deniz feneri konuldu.

Kâğıthane deresi üzerinde Sadabad Sarayı yapıldı.

Fransız mühendisi Davut Gerçek Ağa, İstanbul'da ilk defa olarak yangın tulumbası yapıp kullandı. Daha sonra Davut Gerçek Ağa'nın başında bulunduğu, Yeniçeri Ocağı'na bağlı bir Tulumbacı Ocağı kuruldu.

İstanbul Bebek'te cami, hamam ve Hümûyunâbad sahil sarayı yapıldı.

Topkapı Sarayı önünde III. Ahmet Sebili ve Çeşmesi yapıldı.

Büyük İstanbul yangınında şehrin sekizde biri yandı.

Patrona Halil İsyanı Osmanlı'nın Batılı referanslar ile mevcut durumdan kurtulma çabası sergilediği Lale Devri dönemini sonlandıran isyan olarak tarihe geçti.

On iki yıl boyunca Batı ıslahatlarına ağırlık verilen bu süreçte; devlet adamları, ıslahatlardan rahatsız olmuş ve Lale Devri boyunca görevde bulunan Damat İbrahim Paşa'nın sadrazamlığından şikâyetçi olmaya başlamıştı.

İsyan hazırlıklarına başlayan devlet adamları isyanı başlatma görevini Patrona lakaplı, o zamana kadar çeşitli olaylara karışmış ve iki kere idam cezasından kurtulmuş, İstanbul'da seyyar satıcılık yapan Halil'e verdi. İsyanın planını yapan Patrona Halil, Beyazıt Camii önünde isyanı başlatarak kısa sürede halkın yoğun desteğini elde etmeyi başardı.

Patrona Halil, bu halk isyanının ele başısı olup, Harpeşteli bir Arnavut'tur. Leventlik ve Rumeli'de Yeniçerilik yapmıştır.
Nice ve Vidin'de çıkan Yeniçeri ayaklanmalarına katılarak idam cezası alan ancak idamdan kurtulan biridir.
Daha sonra İstanbul'a gelmiş ve gönüllü olarak Yeniçeri Ocağı'nda görev almıştır.

• Topkapı Sarayı'nın etrafını saran isyancı grup karşısında Padişah III.Ahmet, isyanı sonlandırmak adına katli istenen devlet adamlarını görevden aldı.
• Padişahın isyanı bastırma çabaları isyancı grubu geri püskürtmeye yetmeyince III.Ahmet tahtı I.Mahmut'a bırakmak zorunda kaldı.
• I.Mahmut tahta çıktığında yönetimin ağırlıklı gücü hala isyancıların elindeydi ve bu süreçte isyancıların pek çoğu devlet kademesinde önemli mevkilere geçti.
• I.Mahmut isyancıların elindeki kontrolü kendi otoritesi altına almak için Patrona Halil ve yandaşlarını İran seferini görüşmek üzere saraya çağırarak boğdurdu. Böylelikle isyanın elebaşlarını cezalandırmış oldu.
• Bu olayın ardından ikinci bir isyan daha çıkarılmak istense de Patrona Halil isyanı kadar başarılı olamadı ve hemen bastırıldı.

Patrona Halil İsyanı ile tahta çıkmıştır.

Saliha Sultan Çeşmesi yapıldı.

İstanbul Tophane Meydanı'nda Tophane Çeşmesi yapıldı.

İstanbul Cağaloğlu'nda Cağaloğlu hamamı inşa edildi.

İstanbul Bahçekapı'da Aşir Efendi Kütüphanesi yapıldı.

İstanbul'un Vefa semtinde Atıf Efendi Kütüphanesi kuruldu.

İstanbul Süleymaniye'de çıkan yangında 5 bine yakın ev yandı,binlerce kişi açıkta kaldı.

İstanbul ve Trakya'daki depremde pek çok insan öldü. Tarihi eserlerin çoğu yerle bir oldu. Bilhassa Edirne ve çevresinde etkili olan deprem, aralıklı olarak birkaç ay sürdü; Bu nedenle halk, devamlı korku ve endişe içinde yaşadı.

Balıklı Rum Hastanesi açıldı.

Kış mevsiminin şiddetli geçtiği İstanbul'da Haliç dondu. Bilhassa sütlüce'den Defterdar iskelesine kadar, buz üstünde yürüyerek geçenler oldu.

36 saat süren büyük İstanbul yangınında şehrin üçte ikisi yandı.

Nuruosmaniye Camii'nin yapımı tamamlandı.

İstanbul'da yangın.

Üsküdar'da III. Mustafa'nın, annesi Mihriban Sultan adına yaptırdığı Ayazma Camii'nin yapımı tamamlanıp ibadete açıldı.

Sadrazam Ragıp Mehmet Paşa tarafından İstanbul Laleli Koska'da bir okul ve büyük bir kütüphane yapıldı.

III.Mustafa, vakıflarına gelir sağlamak amacıyla İstanbul Sultanhamam'da Büyük Yeni Han'ı yaptırdı.

İstanbul'daki Langa Limanı doldurularak meydana getirilen arsalar Ermenilere satıldı, Yenikapı Mahallesi kuruldu.

Laleli Camii'nin yapımı tamamlandı ve ibadete açıldı. Temeli 10 Nisan 1760 da atılmıştı.

III.Mustafa, Kemerburgaz'da Ayvat Bendi'ni yaptırdı.

İstanbul'da iki dakika süren büyük depremde Fatih Camii ve diğer birçok cami hasar gördü. Şehir bir harabeye döndü. Yüzlerce insan öldü ve çok büyük maddi zarar (11 milyon kuruş) meydana geldi.

1766 yılındaki depremde büyük hasar gören Fatih Camii'nin yerine yenisi yapılarak ibadete açıldı.

I.Abdülhamit'in hayır eseri olarak Emirgan Camii ibadete açıldı.

İstanbul Cibali'de çıkan ve gittikçe yayılan yangında 50 saat içinde 20 bin ev yandı.

Osmanlılarla İsveç arasında İstanbul Beykoz Kasrı'nda dostluk anlaşması imzalandı.

İstanbul'da Kasımpaşa Mevlevihanesi inşa edildi.

Mühendishane-i Berri-i Hümayun bünyesinde Mühendishane Matbaası kuruldu.

İstanbul'da büyük bir yangın çıktı.

Karadeniz Boğazı kaleleri tamir edildi.

Halkalı'da yapılan Azadlu Baruthanesi faaliyete geçti.

İstanbul'da büyük bir yangın çıktı.

"George Washington" adlı ilk ABD savaş gemisi İstanbul'a geldi.

İstanbul Tophane'de çıkan yangında bütün çarşı ve topçu kışlaları kül oldu.

Yapımına 1801'de başlanan İstanbul Üsküdar'daki Selimiye Camii ibadete açıldı.

3. Selim'in Mühendishan-i Berri-i Hümayun kanunnamesi

İstanbul Göksu'da günümüzde Küçüksu Çeşmesi olarak bilinen, II.Selim'in annesi Mihrişah Sultan adına yaptırılan Mihrişah Valide Sultan Çeşmesi açıldı.

Kabakçı Mustafa İsyanı ile tahta çıkmıştır.

Alemdar Mustafa Paşa Vak'ası isyanı ile tahta çıkmıştır.

İstanbul Topkapı Sarayı yakınındaki Alay Köşkü'nün onarımı tamalandı.

Nusretiye Camii ibadete açıldı.

İstanbul Hocapaşa'da yangın çıktı.

Topkapı Sarayı'na bitişik Gülhane bahçesinde mevcut binalarda Cerrahhane-i Amire'nin açılması.

Feshanenin kuruluşu.

İstanbul'da yangın çıktı.

Maçka Kışlası'nda, Mekteb-i Ulûmu Harbiye kuruldu.

İstanbul'da ilk halk konseri, Süleymanpaşa Hanı'ndaki kahvehanede, Tanburi Aleksan Efendi (1815-1864) tarafından verildi.

Umur-ı Hariciye Nezareti'nin kurulması

Zeytinburnu Demir Fabrikası inşaatına başlanması.

Feshane'de buhar makinelerinin kullanılmaya başlanması.

İstanbul'da yaşanan şiddetli kış nedeniyle Haliç dondu.

İstanbul Ortaköy Camii'nin yapımı tamamlandı.

Ihlamur Kasrı yapıldı.

Dolmabahçe Camii ibadete açıldı.

İstanbul'da Şehremaneti kuruldu. Bu hadise, modern belediye idarelerinin başlangıcı olarak kabul edilir.

İstanbul'da I.Abdülmecid tarafından Dolmabahçe sarayı açıldı.

Abdülmecit öncülüğünde, Topkapı Sarayı terk edilerek, müze benzeri ziyaretlere açıldı. Abdülmecit Dolmabahçe'ye yerleşmekle sadece Topkapı sarayına değil, Osmanlının geleneksel tavrına, ihtişamına ve "yerli" olan medeniyet algısına da veda ediyordu. Artık Batı mimarisiyle, Batı'dan alınan borçla, Batı'lıya benzemek için yapılan bir saray vardı, Batı dili konuşan, Batılı gibi giyinen bir sultan ikamet edecekti.

Küçüksu Kasrı'nın yapımı tamamlandı.

Hüseyin Avni, Mithat, Redif ve Süleyman Paşalar 30 Mayıs 1876 günü Dolmabahçe Sarayı'nı kuşatarak Sultan'ı tahttan indirdiler.
Avni Paşa, adamlarına verdiği emirle, Kur'an-ı Kerim okumakta olan Sultan'ın iki bileğini de kestirerek, intihar süsü verdirmek istedi. Ancak pehlivan yapılı Abdülaziz Han'ın zorbalarla boğuşması sırasında vücudunda meydana gelen çürükler ile iki dişinin kırık olduğunu görgü şahitleri ifa'de etmişlerdir.

İstanbul Hocapaşa'daki yangın, büyük zarara yol açtı.

1865 yılında, Belgrad Ormanları'nda yapılan gizli bir toplantıyla bir araya gelen Cemiyet, 1870'lerin sonuna, II. Abdülhamid'in saltanatının ilk yıllarına kadar varlığını sürdürdü. Hücre yapısı ile örgütlenen cemiyetin alt yapısı, Fransız ajanları tarafından destekleniyordu. Türkçü ve laik meşrutiyetçi bu grup bir süre sonra Jön Türkler olarak anılmaya başladılar. Bu annlamda en büyük destekçilerinden birisi Fransız Mason Yahudi lider Leon Cahun'dur.

Yeni Osmanlılar Cemiyeti'nin üyeleri arasında, Osmanlı Devleti'nin ilk özel gazetelerini çıkaran Agah Efendi, yine bu gazetelerin başında yer alan ve Türk Edebiyatı'nın Batılı anlamda ilk eseri Şair Evlenmesi‘ni yazan Şinasi ve belki de örgütle en çok özdeşleşen kişi Namık Kemal, en çok öne çıkan isimlerdi. Aynı zamanda, Ziya Paşa, Ali Suavi, Mustafa Reşid Paşa ve Midthad Paşa gibi kişiler de, Cemiyet'in önemli üyeleri veya destekçileri arasında yer alıyordu.

24 Mart 1867'de Yeni Osmanlılar Cemiyeti, Paris'te çalışmalara başladı.

Cemiyetin amacı hızlı bir şekilde Batılılaşmak ve modernleşmekti. Bu amaçları için V.Murad'ın tahta geçmesi gerektiğine inanıyorlardı.

Cemiyetin kuruluşundan önce olsa da Tercüman-ı Ahval ve Tasvir-i Efkar, bundan sonra da Hürriyet, İkdam, Hadika, Muhbir, Ulum gibi pek çok gazete Avrupa veya Osmanlı Devleti sınırları içinde Cemiyet'in üyeleri tarafından yayımlanmıştı.

II. Abdülhamid'in, meclisi feshetmesi ve Kanun-i Esasi'yi askıya alması ve ardından bir çok üyesi gibi Namık Kemal'in de sürgüne gönderilmesiyle, Cemiyet fiilen sona ermiş oldu. Ancak ilerleyen zamanda kurulacak İttiat ve Terakki gibi cemiyetler için öncü rol üstlemiş oldu.

Genel Başkan Mustafa Fazıl Paşa
Kurucular: Namık Kemal, Kayazade Reşat, Menapirzade Nuri, Sagır Ahmet Beyzade Mehmet, Mir'at Mecmuası sahibi Refik, Suphi Paşazade Ayetullah
Diğer Üyeler: Ziya Paşa, Ali Suavi, Agah Efendi, Ebüzziya Tevfik...

24 Mart 1867'de Yeni Osmanlılar Cemiyeti, Paris'te çalışmalara başladı. Cemiyetin amacı Anadolu Türklerini hızlı bir şekilde batılılaştırmak ve "modernleştirmek" suretiiyle öz kimliğinden uzaklaştırmaktı.

"İmparator Üçüncü Napoleon" unvanını alacak olan Louis Napoleon ile 1853'te evlenerek "Fransa İmparatoriçesi" olan Eugénie de Montijo İstanbul'u ziyaret etti.

Beyoğlu'nda yangın çıktı.

Kuzguncuk'ta yangın çıktı.

1876 Darbesi ile tahta çıkmıştır.

Abdülaziz Han'ın tahttan indirip şehid ettiren, böylece Osmanlı devleti'nde idareyi ele geçiren batı kuklası bazı paşalar, beşinci Murad'ın şuurunun bozulması üzerine, devlet işlerine karışmaması ve yalnız millet meclisinin çıkaracağı kanunlara göre hareket etmesi şartıyla, Abdülhamid Han'ı sultan ilan ettiler.

1. Meclis-i Mebusan üyeleri, geçici bir talimatla il, liva ve kazaların yönetim meclisi üyeleri arasından seçildi. İstanbul için ayrı bir seçim yapıldı. Bu parlamentoda müslim ve gayrı-müslim 115 parlamenter vardı.
Meclisin ilk kararlarından birisi, bir takım tacizlerde bulunan Ruslara savaş ilan etmek oldu.

Önceki seçim yöntemiyle oluşturulan 2. Meclis-i Mebusan ilk kez 13 Aralık 1877'de toplandı.

2. Meclis-i Mebusan, 93 Savaşı'nın getirdiği sorunlar nedeniyle 14 Şubat 1878'de kapatıldı.

Başlangıç meridyeni İstanbul'da ki "Milyon Taşı" noktasından İngiltere'de ki Greenwich Gözlem Evi'ne alındı. Roma Devletleri döneminde, Milyon Taşı, dünyanın merkezi olarak kabul edilmekteydi.

Kadıköy Kurbağalıdere Havagazı Fabrikası'nın kurulması.

Haydarpaşa-İzmit demiryolu hattı işletmeye açıldı.

İstanbul-Selanik demiryolu hattı.

İstanbul'da deprem oldu. Depremde en büyük zararı Kapalıçarşı gördü.

Galata Rıhtımı inşaatının tamamlanması.

İstanbul'da Ermeni olayları çıktı. Kumkapı'da patrikhane önünde toplanan üç dört bin kadar Ermeni, Babıali'ye doğru yürüyüşe geçti. Ermenileri Osmanlılara karşı kışkırtan ve kullanan yabancı devletlerin Ermeniler lehinde müdahalelerde bulundular.

Ermeni çetelerine mensup teröristler İstanbul'da Osmanlı Bankasını ele geçirdiler ve yetkili makamların Ermenilere bölgesel özerklik vermemesi hâlinde 100 rehineyle birlikte bankayı havaya uçurma tehdidinde bulundular. Fransız müdahalesi ile olay sonlandırıldı.

Gülhane Askerî Tıp Mektebi açıldı.

Şişli Etfal Hastanesi açıldı.

İstanbul Rıhtımı inşaatının tamamlanması.

İstanbul Sultanahmet Meydanı'ndaki Alman Çeşmesi'nin yapımı tamamlandı.

Haydarpaşa Rıhtımı'nın tamamlanarak işletmeye açılması.

Osmanlı Padişahı ve Halifesi II. Abdülhamit'e Ermeni komitacıların içinde olduğu bombalı suikast girişiminde bulunuldu. Abdulhamit olaydan kurtuldu.

Ermeni teröristlerin tertiplediği suikastın arkasında büyük ihtimalle, tüm ihtilal komitelerinin göbekten bağlı olduğu İtalya vardı. Suikast planları yıllar sonra İtalyan arşivlerinden çıkacaktı.

Galatasaray Lisesi'nde yangın çıktı.

Hıdiv Kasrı'nın yapımı tamamlandı.

Osmanlı'nın son Mısır valisi olan genç yaştaki "Hıdiv Abbas Hilmi Paşa", 1903 yılında günümüzde kasrın bulunduğu yerde bulunan iki ahşap yalıyı ve 270 dönümlük bahçeyi de aldı. 1907 yılında, 1000 m² alan üzerine, İtalyan Mimar Delfo Seminati'ye, o devrin mimari modasına uygun olarak Art Nouveau tarzında görkemli bir kasır ve üzerine İstanbul Boğazı'nı gören kule inşa ettirdi.

Mısır'ı işgal eden İngilizler, ülkeye krallık sistemini getirerek, Abbas Hilmi Paşa'nın Hidivlik unvanını elinden aldı. Abbas Hilmi Paşa, tahttan düşürülmesi üzerine İsviçre'ye yerleşerek (ya da sürgüne gönderilerek) burada yaşamını sürdürdü. Paşa'nın ailesi ise Hidiv Kasrı'nda 1937 yılına kadar kaldı. Aynı yıl, İstanbul Belediyesine Hidiv Kasrı'nın satışı gerçekleştirildi.

İnşaatı 1901'de başlayan, Hicaz Demiryolu hizmete girdi. İstanbul'dan Medine'ye ilk tren kalktı.

3. Meclis-i Mebusan; 2. Meşrutiyet döneminde Meclis-i Mebusan ilk kez toplandı.
147 Türk, 60 Arap, 27 Arnavut, 26 Rum, 14 Ermeni, 10 Slav ve 4 Yahudi mebusla meclis açıldı.
Partilere göre dağılım; 160 İttihatçı, 20 Ahrarcı, 4 Taşnak, 1 Hınçak, 2 Bulgar devrimci, 1 Bulgar Sosyal Demokrat ve 70 bağımsız mebus şeklindedir.

Türkiye Milli Bankası, İttihat Terakki tarafından İngilizlerle birlikte 1909'da kuruldu. Milli ticaret, sanayi, madencilik, kamu hizmetleri ve yatırımları teşvik edeceklerdi. O dönemde bilinen tüm bankacılık enstrümanlarını kullanmaları hedefleniyordu.

Bankanın sermayesi 1.100.000 lira idi. Sermayesi 3.300.00 TL'ye kadar artırılabilecekti. 12 veya 16 kişilik yönetim kurulu üyelerinin en az 3'ü Osmanlı teb'asından olacaktı. Bankanın ilk yönetim kurulu üyeleri şu isimlerden oluşuyordu: Sir Henry Babington Simith, F.E. Whittall, Hugo Baring, Henry Birghenough, K.S. Gülbenkyan, Sir Adam Black, N.Meyer, Gazeteci Cahid, Bahriye Nazırı Cemal Paşa, Reşit Sadi bey, Nail bey. Bu yönetim kurulunun 6 üyesi Londra'da ikamet ediyordu ve bu grup çoğunluğu oluşturuyordu. Yani "Türkiye" isimli bu banka aslında İngiltere'den yönetiliyordu. "Türkiye" ismi, Türkiye devletinden 11 yıl önceden İngilizler tarafından kullanılıyordu.

1912'de Irak petrol yataklarını işletmek üzere, Royal Dutch Shell'in % 25, Almanların % 25, Türkiye Milli Bankası'nın % 35 ve Kalust Sarkis Gülbenkyan'ın da % 15'ine sahip olacağı Turkish Petroleum Company (T.P.C.) kurulmuştur. bu şirket, Osmanlı topraklarının parçalanması neticesinde, 1929'da, Iraq Petroleum Company adını almış ve ortaklık yapısı da tamamen değişmiştir.

31 Mart olayları sırasında öldürülen 71 asker, Hürriyet Şehidi ilan edilerek, 26 Nisan'da düzenlenen bir cenaze töreni ile Şişli'nin en yüksek tepesine defnedildiler. Fatih Sultan Mehmed'in İstanbul'u kuşatması sırasında otağını kurduğu yerlerden biri olduğu düşünülen tepeye "Hürriyet-i Ebediye Tepesi" adı verildi. Bu tepede şehitlerin ve Osmanlı meşrutiyetinin anısını cisimleştirecek bir anıt dikilmesi kararlaştırıldı.

Anıt, I.Ulusal Mimarlık Akımı'nın tanınmış mimarlarından Mimar Muzaffer Bey tarafından tasarlanmış; açılışı Meşrutiyet'in ilanının üçüncü yıldönömü olan 23 Temmuz 1911'de gerçekleşmiştir.

İttihat ve Terakki'nin önde gelenlerinden Mithat Paşa, 1913'te suikasta uğrayan Sadrazam Mahmut Şevket Paşa ve 1921'de öldürülen Talat Paşa da buraya defnedildi. 1996'da da Enver Paşa'nın yurtdışındaki naaşı getirilip burada toprağa verildi.

Saltanat dönemi, İttihat ve Terakkinin hakimiyeti altında oldukça buhranlı geçti. 10 defa hükümet değişikliği oldu. Sadece kukla olarak tahtta kaldı.
V. Reşat'ın yaptığı ilk değişim, Sultan Abdulhamit'in kullandığı Yıldız Sarayından ayrılarak, Batı güçlerine sadakatin sembolü olan Dolmabahçe Sarayına geçmek olmuştur.
Vefatı üzerine, yerine kardeşi Vahideddin geçmiştir.